มะเร็งเกิดจากอะไร? ทำความรู้จักกับมะเร็งก่อนที่มันจะรู้จักเรา กับ คำถามที่ว่า ทำไมถึงเป็นมะเร็ง?
พูดถึงคำว่า “มะเร็ง” แล้วคงไม่มีใครที่อยากจะสัมผัสกับคำนี้หรือโรคนี้อย่างแน่นอน เพราะเมื่อเป็นแล้วย่อมหมายถึงความสูญเสีย ทั้งสูญเสียเงินทอง สูญเสียสุขภาพ หรือ บางครั้งก็อาจร้ายแรงถึงชีวิตเลยก็เป็นได้ เพราะมะเร็งเป็นมหันตภัยร้ายทางสุขภาพอย่างหนึ่งที่น่ากลัว ดังนั้นเราจึงต้องทำความรู้จักกับมันเพื่อป้องกันมัน ก่อนที่มันจะรู้จักกับเราดีกว่า ด้วยการเรียนรู้ว่า ทำไมถึงเป็นมะเร็ง
โรคมะเร็งเกิดจากสาเหตุ คือ สภาวะการบกพร่องของระบบเผาผลาญในเซลล์ เนื่องจากร่างกายของเราได้รับสารพิษ สารเคมี ได้รับรังสี การดื่มเหล้า การสูบบุหรี่ ความเครียดฯลฯ จนเหนี่ยวนำการเกิดอนุมูลอิสระ รวมถึงเชื้อโรค เช่น เชื้อไวรัสบางชนิด และสิ่งเหล่านี้จะเข้าไปรบกวนเตาปฏิกรณ์พลังงานของเซลล์ที่เรียกว่า “ไมโทคอนเดรีย” จนทำให้ระบบการเผาผลาญบกพร่อง ทำให้เซลล์ไม่สามารถผลิตพลังงานได้ดี เซลล์จึงเกิดการเปลี่ยนแปลง อาทิ เสื่อม ตาย หรือกลายพันธุ์
เหตุนี้ “สวิตซ์ยีนพันธุกรรมของมะเร็ง” จึงถูกเปิดขึ้น เซลล์มะเร็งเซลล์แรกในร่างกายจึงถือกำเนิดขึ้น
ซึ่งโดยปกติแล้วร่างกายของเรา ก็จะมีกลไกการตรวจสอบและยับยั้งการเกิดมะเร็ง และระบบภูมิต้านทานหรือเม็ดเลือดขาวของเราก็จะกำจัดเซลล์แปลกปลอมหรือเซลล์มะเร็งนั้นไปได้เลย แต่เมื่อใดที่ร่างกายอ่อนแอ ภูมิต้านทานไม่แข็งแรงพอ บวกกับสภาวะของร่างกายได้รับสิ่งเร้าหรือสิ่งกระตุ้น ดังที่กล่าวไป ในปริมาณมากเกินที่ร่างกายของเราจะรับมือกับเซลล์เหล่านั้นไหวก็อาจจะเหนี่ยวนำให้เกิดเป็นโรคมะเร็งขึ้นและทำลายระบบภูมิต้านทานของเราร่วมด้วย ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้สามารถลงลึกได้ถึงระดับดีเอ็นเอ ของบุคคลนั้น ๆ ได้ด้วย
จึงทำให้เกิดการถ่ายทอดสู่อีกรุ่น หรือที่เราเรียกกันอย่างคุ้นเคยว่า กรรมพันธุ์ อาจสรุปได้ว่า “โรคมะเร็ง นั้นแท้ที่จริง คือ ความบกพร่องของระบบเผาผลาญของเซลล์ ตลอดจนการเสื่อมและถดถอยลงของระบบภูมิต้านทานนั่นเอง”
จะเห็นได้ว่าเราทุกคนในสังคมปัจจุบันนั้นล้วนแล้วแต่อยู่ในความเสี่ยงของมะเร็งด้วยกันทุกคน เพราะสภาวะแต่ละอย่างนั้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก ทั้งจากสารพิษ มลภาวะ สิ่งแวดล้อม ความเครียดต่าง ๆ ก็ล้วนแล้วแต่เหนี่ยวนำให้เราเกิดอนุมูลอิสระได้ทั้งสิ้น และยิ่งถ้าได้รับการถ่ายทอดทางพันธุกรรมมาด้วยแล้วก็ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ
ดังนั้นทางที่ดีเราจึงควรดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ด้วยการควบคุมความเครียดและปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพยายามสังเกตความผิดปกติต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับร่างกาย และที่สำคัญควรเข้ารับการตรวจคัดกรองสุขภาพเพื่อหาความเสี่ยงของโรคที่อาจจะเยี่ยมเยือนเราแบบไม่คาดคิด เพราะยิ่งเรารู้ไวเราก็จะยิ่งรับมือกับมันได้ดียิ่งขึ้น
