ต้นกาฝากมิสเซิลโท

(Mistletoe)

Mistletoe มิสเซิลโท ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Viscum Album, Viscum Coloratum เป็นพืชกึ่งเบียน หรือจะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ เลยก็คือ ต้นกาฝาก ที่เติบโตบนกิ่งพืชยืนต้นชนิดอื่น  เช่น ต้นแอปเปิ้ล ต้นโอ๊ก หรือต้นสนนั่นเอง  เราอาจจะเคยได้ยินว่า ประเทศในแถบยุโรปและอเมริกา นิยมนำต้นนี้มาประดับหน้าบ้านในเทศกาลคริสมาสต์  เพราะเชื่อว่าจะนำมาซึ่งความสงบสุขและความโชคดี  แต่รู้หรือเปล่าว่านอกจากจะมีความหมายอันเป็นมงคลนี้แล้ว ต้น Mistletoe ยังมีประโยชน์ในแง่ของการฟื้นบำรุงสุขภาพได้อีกด้วย

โดยเฉพาะในผู้ป่วยมะเร็ง ที่ประเทศทางยุโรปมีการใช้  Mistletoe ช่วยในการรักษาโรคมะเร็ง เป็นเวลานานมาแล้วเกือบ 100 ปี โดยตั้งแต่เริ่มมีการศึกษาทางการแพทย์มากขึ้นในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา มีการวิจัยและเป็นที่ยอมรับในการนำไปรักษาร่วมกับการรักษาหลักเช่น การฉายแสง และให้เคมีบำบัดอีกด้วย โดยพบว่า Mistletoe นั้น ปลอดภัย ช่วยลดผลข้างเคียงได้เป็นอย่างดี ไม่ลดประสิทธิภาพหรือต่อต้านการรักษาหลัก  จากข้อมูลพบว่ามีการนำมาใช้ในการรักษา โรคมะเร็งเต้านม มะเร็งตับอ่อน มะเร็งลำไส้ใหญ่ และมะเร็งปอด  ขณะเดียวกันก็นำมาเสริมรักษาภาวะ HIV  ภาวะตับอักเสบ และโรคข้อเสื่อมตามวัยได้อีกด้วย

เพราะจากการทดลองพบว่า Mistletoe มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ และต้านเซลล์มะเร็ง รวมทั้งสามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานได้ดีขึ้น  โดยพบว่าสาร Lectin ที่อยู่ใน Mistletoe นั้นได้ช่วยกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวที่ชื่อแมคโครฟาจ (Macrophage) และ เซลล์เดนไดรติค (Dendritic Cell ) ทำงานได้ดีขึ้นในการทำลายเซลล์มะเร็ง

ประเทศทางยุโรปมีการใช้  Mistletoe ช่วยในการรักษาโรคมะเร็ง เป็นเวลานานมาแล้วเกือบ 100 ปี โดยตั้งแต่เริ่มมีการศึกษาทางการแพทย์มากขึ้นในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา มีการวิจัยและเป็นที่ยอมรับในการนำไปรักษาร่วมกับการรักษาหลัก

ขณะเดียวกันในแง่ของการกระตุ้นภูมิคุ้มกันและการนำมาใช้ในกลุ่มคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็มีรายงานการศึกษาย้อนหลังในคนไข้มะเร็งลำไส้เกือบ 800 คน  โดยพบว่าสามารถช่วยเพิ่มระยะเวลาที่ปลอดจากโรคได้ แต่ในกลุ่มที่คนไข้มีโรคกระจายไปมากแล้วการใช้ Mistletoe จะช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้คนไข้ ลดอาการอ่อนเพลีย ลดการเบื่ออาหาร ลดความกังวลได้บ้าง

ลักษณะการใช้ Mistletoe ที่เป็นที่นิยมคือการฉีด มีทั้งการฉีดเข้าทางใต้ผิวหนัง (แบบการฉีดอินซูลินในคนไข้เบาหวาน) และการฉีดเข้าทางเส้นเลือด

โดยประโยชน์ที่ผู้ป่วยจะได้รับจากการใช้ Mistletoe คือ

  • ช่วยลดอาการจากผลข้างเคียงของเคมีบำบัด  โดยช่วยให้คนไข้ฟื้นตัวเร็ว  ไม่อ่อนเพลียจนเกินไป  ทำให้ไม่เบื่ออาหารมากจนเกินไป
  • ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
  • ช่วยให้นาฬิกาชีวิตของผู้ป่วยทำงานได้สมดุลไม่ว่าจะเป็นเรื่องการนอน การทานอาหาร การย่อย อุณหภูมิของร่างกายไม่ต่ำจนเกินไป
  • ช่วยลดปัญหาเรื่องอาการคลื่นไส้หรืออาเจียน
  • ปรับอารมณ์ให้ไปในทางบวก ลดภาวะซึมเศร้า หรือเครียดจนเกินไป
  • ช่วยให้อาการปวดจากก้อนมะเร็งควบคุมได้ง่ายขึ้น

โดยผลข้างเคียงที่พบได้ส่วนมากไม่ใช่ปัญหาที่อันตรายอาการข้างเคียงพบเพียงเล็กน้อยและสามารถหายไปได้เอง เช่น อาจจะพบมีปวดศีรษะ ตัวอุ่นๆเหมือนเป็นไข้หรือว่าพบมีรอบแดงบริเวณที่ฉีดเป็นวงกว้าง ซึ่งมักเกิดขึ้นเมื่อใช้ปริมาณยาที่สูง

ข้อห้ามที่มักไม่นิยมใช้กันคือกรณีที่มีเนื้องอกในสมองหรือในแกนไขสันหลัง หรือเคยมีประวัติมีอาการแพ้ Mistletoe และในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร

กรณีที่ต้องระวังเป็นพิเศษ คือคนไข้มีภาวะติดเชื้ออยู่ คนไข้มีภาวะโรคภูมิต้านทานเนื้อเยื่อตัวเอง หรือมีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากผิดปกติ รวมไปถึงคนไข้ที่ประวัติแพ้สารลาเท็ก (Latex) แพ้ผลไม้บางชนิดเช่น กีวี กล้วย อะโวคาโด หรือแพ้สารไคตินที่พบในเปลือกของกุ้งและแกนปลาหมึก