มะเร็งปอดเป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตลำดับต้น ๆ ของผู้ป่วยมะเร็งทั้งหมด สาเหตุหลักประมาณ 85% เกิดจากการสูบบุหรี่ การวินิจฉัยโรคมะเร็งปอดอาจล่าช้าหากผู้ป่วยไม่ได้ตระหนักถึงอาการที่ตนเองเป็น ซึ่งนั่นอาจส่งผลทำให้ตัวโรคเข้าสู่ระยะลุกลามแล้วถึงได้รับการวินิจฉัย ซึ่งการรักษาจะทำได้ยากขึ้น การตรวจคัดกรองในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงจึงสามารถช่วยให้ผู้ป่วยเข้าสู่การรักษาตั้งแต่ระยะต้น ๆ ของตัวโรค
ชนิดของมะเร็งปอดที่พบมากที่สุดคือ มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (Small Cell Lung Cancer) และ มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก (Non-Small Cell Lung Cancer)
มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก สามารถพบได้มากกว่า และมีการแพร่กระจายช้ากว่า ต่างจากมะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก ซึ่งพบได้น้อยกว่าและแพร่กระจายได้เร็วกว่า
อาการของโรคมะเร็งปอด
อาการมีได้หลายอย่างซึ่งส่วนใหญ่สัมพันธ์กับปอด
อาการที่พบได้บ่อย
- ไอเรื้อรังทั้งมีและไม่มีเสมหะ
- เจ็บหน้าอก
- หายใจไม่อิ่ม หอบเหนื่อย หายใจลำบาก
- ไอเป็นเลือด
- ติดเชื้อในปอดหลายครั้ง
- เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย น้ำหนักตัวลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดมะเร็งปอด
- บุหรี่ คือสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งปอดมากที่สุด ผู้ที่สูบบุหรี่มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้ที่ไม่สูบประมาณ 20 เท่า
- การได้รับมลพิษทางอากาศ เช่น ฝุ่นควัน ควันบุหรี่จากผู้อื่น สารเคมี แอสเบสทอส สารโลหะหนัก มลพิษจาก 5
- มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งปอด
การวินิจฉัยโรคมะเร็งปอด
- การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ (Low-Dose Helical Computerized Tomography)
- การตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (Computed Tomography Scan หรือ CT scan)
- การตรวจด้วยวินิจฉัยทางเวชศาสตร์นิวเคลียร์ (PET scan)
- การส่งตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy) ซึ่งเป็นการส่งตรวจทางพยาธิวิทยา ทำให้ทราบถึงชนิดของมะเร็งได้
ระยะของโรคมะเร็งปอด
- ระยะมะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็กแบ่งเป็น 2 ระยะ ดังนี้
- ระยะจำกัด (Limited-Stage) เป็นระยะที่มะเร็งพบอยู่ในปอด 1 ข้าง และต่อมน้ำเหลืองข้างเคียงเท่านั้น
- ระยะลุกลาม (Extensive-Stage) เป็นระยะที่มะเร็งกระจายออกนอกบริเวณช่องทรวงอกข้างนั้น หรือออกจากปอดสู่อวัยวะอื่นๆ ของร่างกาย
- ระยะมะเร็งปอดชนิดเซลล์ไม่เล็กแบ่งเป็น 4 ระยะ ดังนี้
- ระยะที่ 1 ยังไม่แพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง ก้อนมะเร็งมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 เซนติเมตร
- ระยะที่ 2 มีการลุกลามไปยังเยื่อหุ้มปอดชั้นนอก และผนังหน้าอกหรือมีการแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองบริเวณขั้วปอดหรือที่อยู่ใกล้ ๆ กับก้อนมะเร็ง โดยก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่กว่า 5 เซนติเมตร
- ระยะที่ 3 ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้น มีการลุกลามไปยังอวัยวะที่อยู่ข้างเคียง และแพร่กระจายไปที่ปอดกลีบอื่น ๆ ในข้างเดียวกัน หรือไปยังต่อมน้ำเหลืองที่กลางช่องอก หรือไกลออกไปจากช่องอกข้างนั้น ๆ ได้แก่ กระดูกซี่โครง กระบังลม และเยื่อหุ้มปอด
- ระยะที่ 4 มะเร็งที่กระจายออกนอกเนื้อปอด ไปยังที่ไกลจากจุดเริ่มต้น และมะเร็งที่กระจายไปที่เยื่อหุ้มปอดหรือแพร่กระจายไปที่อวัยวะอื่น ๆ เช่น ต่อมน้ำเหลืองที่คอ ตับ กระดูก ต่อมหมวกไตและสมอง
การรักษามะเร็งปอด
- การผ่าตัด
- การฉายรังสีรักษา (Radiotherapy)
- การใช้ยาภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy)
- การใช้ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy)
- การรักษาแบบเฉพาะเจาะจง (Targeted Therapy)
- การรักษาแบบผสมผสาน เป็นการรักษามะเร็งโดยใช้หลายวิธี หรือหลายศาสตร์
